སྐབས་དེར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ནི།
༡ གཞོན་སྐྱེས་སློབ་ལོ་སོན་པ་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་དང་ཉིན་མོའི་སློབ་གྲྭ་གསར་འཛུགས་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དེའི་ཆེད་ས་ཆ་བསིལ་ས་ཁག་ནས་ས་ཁང་ཐོབ་ཐབས་བྱ་རྒྱུ་གཙོ་འདོན།
༢ སློབ་ལོ་ཡོལ་ཟིན་པའི་གཞོན་སྐྱེས་དར་མ་ཚོར་ཛ་དྲག་ཐོག་སྐད་ཡིག་གི་སློབ་སྦྱོང་དང་འབྲེལ་ལག་ཤེས་ཀྱི་རིགས་འདྲ་མིན་སྦྱོང་བརྡར་གྱིས་རང་འཚོ་ཐུབ་པའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་པ།
༣ སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་རྒྱུན་གྲོན་དང༌། ཨར་ལས་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་གྲོན་འཆར་གཞི་བཀོད་དེ་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་བོད་མིར་རོགས་རམ་གནང་མཁན་གཞུང་སྒེར་ཚོགས་པ་ཁག་དང༌། ཤེས་ཡོན་སློབ་སྦྱོང་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་ཁག འབྱོར་ལྡན་སྒེར་པ་ཁག་བཅས་པར་འབོད་སྐུལ་གྱིས་རོགས་དངུལ་དོན་སོན་ཡོང་ཐབས།
༤ ས་གནས་གང་སར་གནས་འཁོད་བོད་མིའི་བུ་ཕྲུག་རིམ་འབྱོར་ཡོང་མུས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྡོད་གནས་སུ་དྷ་རམ་ས་ལ་དང་ཀང་ར་སོགས་སུ་ཟུར་གསོག་སློབ་གྲྭ་གོ་སྒྲིག་ཐོག གོས་ལྷམ་འཚོ་བ་སོགས་གོ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུ།
༥ གསར་བཙུགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་དགེ་རྒན་མང་པོ་ཛ་དྲག་གི་ཐོག་ནས་བསྐོ་བཞག་བྱ་དགོས་པའི་དམིགས་སྒོར། ཕྱོགས་མཐར་ཁ་འཐོར་དུ་གནས་པའི་གཞུང་ཞབས་རྙིང་པ་དང༌། ཡུལ་ཕྱོགས་སོ་སོའི་གཙོ་དྲག་སོགས་ཤེས་ཡོན་དྲག་གྲས་ཁག དེ་བཞིན་བོད་ཡིག་དང་རིག་གནས་ལ་སྦྱངས་པ་ཡོད་པའི་རིས་མེད་དགེ་འདུན་པ་ཁག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་འཚོ་ཕོགས་སྣེ་སེལ་དང་བཅས་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་དང་ལས་བྱེད་དུ་བསྐོ་གཏོང་བྱ་རྒྱུ།
༦ སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་དེབ་གསར་རྩོམ་ཆེད་རྒྱ་གར་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་དེབ་འགྲོ་སྟངས་ལ་མིག་བལྟ་དང་སློབ་སྟོན་ཞུས་ཐོག རང་རིགས་མཁས་དབང་འཚོལ་བསྡུ་ཞུས་ཏེ་འཛིན་གྲྭ་མཐོ་དམའ་བར་གསུམ་གྱི་སློབ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་ཞུ་རྒྱུ།
༧ རྩོམ་སྒྱུར་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་འཛིན་སྤེལ་གྱི་རྩོམ་བྲིས་དང་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་བོད་ཡིག་ཡིག་ཆ་ཁག་དབྱིན་སྒྱུར། དབྱིན་ཡིག་ཡིག་ཆ་བོད་སྒྱུར་བྱ་རྒྱུ།1
༨ སློབ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་ཟིན་རིམ་བཞིན་པར་སྐྲུན་རྒྱ་ཆེ་དགོས་སྟབས། པར་འདེབས་བྱེད་པོར་ཤེས་རིག་པར་ཁང་གསར་འཛུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ།
༩ ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་དང་རྒྱ་གར་ནང་གི་དབྱིན་ཇི་དང་ཡི་ཤུའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་སློབ་སྦྱོང་ཆེད་གཏོང་རྒྱུའི་སློབ་ཕྲུག་དང་དེ་དག་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་པོའི་འཚོ་འཛིན་བོད་དགེ་དྲག་འདེམས་བྱ་རྒྱུ།
༡༠ བོད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཟློས་གར་ཁག་གཅེས་འཛིན་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་སོགས་ཀྱི་དགོས་དོན་ཆེད་ཤེས་རིག་ཟློས་གར་གསར་འཛུགས་སོགས་ཞུ་སྒོ་སྣ་མང་ཡོད་ཅིང༌། ཕྱིས་སུ་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་རྗེས་དེ་དག་ལ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་ཡོན་ཐབས་འཚོལ་དང༌། རྒྱ་གར་ནང་གསར་བཙས་བོད་ཕྲུག་གཏན་སློབ་ཏུ་འཇུག་སྐབས་སློབ་གྲོན་འབུལ་དགོས་བྱུང་རྗེས་དེ་དག་ལ་སློབ་ཡོན་ཐབས་འཚོལ། ཨ་རི་སོགས་ལ་མཐོ་རིམ་སློབ་སྦྱོང་དུ་གཏོང་ལམ་ཆགས་རྗེས་དེ་དག་འདེམས་གཏོང་གི་འགན་ཁུར་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ནི་ཕྱིས་སུ་གནས་སྟངས་འཕོ་འགྱུར་གཞི་བཟུང་འགན་ཁུར་བྱ་དགོས་བྱུང་བའི་འགན་ཁུར་གྱི་རིགས་ཡིན།
ད་ལྟ་(ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩) ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བསྒྲུབ་བྱ་ལས་དོན་རྒྱ་ཆེ་སྣ་མང་ཞིག་ཡོད་པའི་ཁོངས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་སྤྱི་ཡོངས་ལ་རང་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་ཁྲིམས་གཞི་ཁག་ཁྱབ་བསྒྱུར་དང་བྱུས་འགོད། ལག་བསྟར། རྟོག་ཞིབ་བཅས་བྱ་རྒྱུ་དང༌། དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལ་བོད་རིགས་སློབ་སྤྱི་དང་དགེ་རྒན་བསྐོ་གཏོང༌། ཆེད་ལས་དང་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭར་སྐྱོད་མཁན་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་སློབ་ཡོན་ཐབས་འཚོལ་དང་འབྲེལ་བའི་གཟིགས་རྟོག ཕ་མ་ཉམ་ཐག་ལ་སློབ་ཡོན་དང་འཚོ་དོད་ཐབས་འཚོལ། སྤྱི་ཡོངས་སློབ་ཚན་འཆར་འགོད། སློབ་གཞི་བསྐྱར་ཞིབ་དང་གཏན་འབེབས། དགེ་སློབ་གཉིས་ཀར་གཞོགས་འདེགས་རྒྱུ་ཆ་མཁོ་འདོན། བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སྦྱོང་སའི་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་དེའི་སློབ་ཚན་ངོས་འཛིན། དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་དང་ཟབ་སྦྱོང་འཛུགས་སྐྱོང་སོགས་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་ལེན་དོན་འཁེལ་ཡོང་བའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།
ཤེས་རིག་གི་སྡེ་ཚན་ཁག
ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས་བྱེད་སྐབས་ལས་བྱེད་སོ་སོར་ལས་བགོས་བྱས་པ་ལས་ལས་ཁུངས་ཨ་མའི་ནང་སྡེ་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད། ཕྱིས་སུ་རྩོམ་སྒྱུར་ལྷན་ཚོགས་དང་སློབ་དེབ་རྩོམ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ལྟ་བུ་ཟུར་དུ་ཚུགས་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནང་རྒྱ་གར་ནང་གསར་བཙས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་གཏན་སློབ་ཏུ་སློབ་འཇུག་བྱེད་སྐབས་སློབ་ཡོན་ཐབས་འཚོལ་དགོས་སྟབས་སློབ་ཡོན་སྡེ་ཚན་དང༌། ༡༩༧༩ ནས་དབྱིན་བོད་ཚིག་མཛོད་གསར་བསྒྲིགས་སོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་ཆེད་རྩོམ་སྒྲིག་སྡེ་ཚན་སོགས་སྡེ་ཚན་གྱི་རྣམ་པ་དོད་འགོ་ཚུགས་ཤིང༌། དེ་ཡང་ཐོག་མར་ལས་དོན་གང་རུང་འགན་ཁུར་བྱེད་པོར་ལས་བྱེད་གཅིག་ཆེད་འཛུགས་བྱས་པ་དེས་མ་ལྕོགས་པར་ལས་བྱེད་གཉིས་གསུམ་སྤར་བསྟུན་སྡེ་ཚན་གྲུབ་པ་དཔེར་ན། ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་དོན་གྲངས་ནང་བོད་ཕྲུག་མཐའ་སྐྱོའི་སློབ་ཡོན་ཐབས་འཚོལ་བྱེད་མཁན་ལས་བྱེད་གཅིག་ལས་མེད་པ་དང༌། དེ་ནས་གཉིས་དང་གསུམ་སོགས་ལ་སྤར་ཏེ་མཐར་སློབ་ཡོན་སྡེ་ཚན་ཆགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། དེ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ཆིག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་གྱ་གྲངས་ནང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནང་སྤྱིར་བཏང་སྡེ་ཚན་དང༌། ཤེས་ཡོན་དང་ཐད་འཛིན་སློབ་ཁག་སྡེ་ཚན། སློབ་ཡོན་སྡེ་ཚན། མཐོ་སློབ་སྡེ་ཚན། རྩོམ་སྒྲིག་སྡེ་ཚན། དངུལ་རྩིས་སྡེ་ཚན་བཅས་སྡེ་ཚན་དྲུག་ཡོད་པ་དང༌། ༡༩༨༧ ལོར་སློབ་ཡོན་སྡེ་ཚན་དང་མཐོ་སློབ་སྡེ་ཚན་གཉིས་ཟླ་བསྒྲིལ་གྱིས་སྡེ་ཚན་ ༥ བཟོས་འདུག
༡༩༩༠ ནང་སྤྱིར་བཏང་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚབ་ཏུ་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་བཙུགས་ཏེ། འཛིན་སྐྱོང༌། ཤེས་ཡོན། དངུལ་རྩིས། རྩོམ་སྒྲིག འཆར་འགོད། སློབ་ཡོན་སློབ་འཇུག་(འདིའི་ནང་མཐོ་སློབ་ཀྱང་ཚུད་)བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༨ ལོར་མདུན་ལམ་སློབ་སྟོན་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་དང༌། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༣ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡ ཉིན་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་བྱས།
ཕྱི་ལོ་༢༠༠༤ ལོར་བཀའ་ཤག་གིས་སྒྲིག་འཛུགས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་སྐབས། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་འཆར་འབུལ་ཞུས་པ་ལྟར་ལོ་དེའི་ཟླ་བ་༡༢ ཚེས་ ༢ ཉིན་བཀའ་ཤག་ནས་སྡེ་ཚན་དང་ཚན་པ་དབྱེ་འབྱེད་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བའི་རྩ་འཛིན་ཡིག་ཆའི་འབྲེལ་ཆགས་དོན་གནད་ཆ་ཚང་ལེབ་བཤུས་ཞུས་པ་གཤམ་གསལ།
བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་སུ་སྒྲོམ་གཞི་གཤམ་གསལ་ལྟར་ལས་དོན་ཆ་བགོས་བྱ་རྒྱུ།
༡༽ འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན། ༢༽ ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན། ༣༽ རོགས་སྐྱོར་སྡེ་ཚན་གསུམ་དུ་དབྱེ་རྒྱུ།
༡༽ འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་ནང་ ཀ༽ ལས་ཁུངས་འཛིན་སྐྱོང་ཚན་པ། ཁ༽ རྩིས་ཁང་ཚན་པ། ག༽ ཁྱབ་ཁོངས་སྡེ་སྐྱོང་ཚན་པ།
༢༽ ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ནང༌། ཀ༽ སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་ཚན་པ། ཁ༽ དེང་རབས་ཤེས་ཡོན་ཚན་པ། ག༽ རྩོམ་སྒྲིག་ཚན་པ།
༣༽ རོགས་སྐྱོར་སྡེ་ཚན་ནང༌། ཀ༽ སློབ་ཡོན་ལས་དོན་ཚན་པ། ཁ༽ འཆར་འགོད་ཚན་པ།2
གོང་གསལ་སྡེ་ཚན་ཡོངས་ཀྱི་འགན་འཛིན་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་འོག་ཤེས་རིག་དྲུང་ཆེས་གནང་རྒྱུ། ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་དེང་སྐབས་གཏན་འབེབས་དེ་ཉིད་གཞིར་བཟུང་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཡིན། ཤེས་རིག་གི་སྡེ་ཚན་དང་ནང་གསེས་ཚན་པ་ཁག་གཟིགས་བདེའི་རེའུ་མིག་ཏུ་བཀོད་པ་གཤམ་གསལ།
མཆན།
- སྐབས་དེར་རྩོམ་སྒྱུར་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཛིན་བྲག་གཡབ་ཆེ་ཚང་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བོད་དྲུང་སྣར་སྐྱིད་ངག་དབང་དོན་གྲུབ། ཡོངས་གླིང་གསོལ་དཔོན་ཐུབ་བསྟན་ཚེ་རིང༌། དགའ་གདོང་བསྟན་འཛིན་དབང་གྲགས། དབྱིན་དྲུང་ཕྱག་མཛོད་ཚང་བསོད་ནམས་རབ་བརྟན་དང་འབྲས་ལྗོངས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཚེ་རིང་བཅས་ཡོད་འདུག
- རྗེས་སུ་བཀའ་བློན་ལས་ཁུངས་གཞན་གྱི་གནང་ཕྱོགས་དང་སྤྱི་མཚུངས་ཡོང་སླད་དང་སྡེ་ཚན་སོ་སོའི་ལས་འགན་ལྗིད་མཉམ་ཡོང་སླད། འཆར་འགོད་ཚན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྡེ་ཚན་གྱི་ཁོངས་སུ་སྤོ་བསྒྱུར་བྱས།