(དུས་དེབ་གོང་མའི་འཕྲོ།) ཨེ་པ་བསོད་ནམས་རིན་ཆེན།       

གཉིས་པ། མཆོད་བརྗོད་དང་དམ་བཅའ། 

མཆོད་བརྗོད་ནི། བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མི་འབྱུང་བའམ་རྩོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་སོགས་ཀྱི་སླད་དུ་ཡིན་ཅིང༌། ལེའུ་ཐོ་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་ཚུལ་ལ་ལྟོས་པའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱང་རྒྱས་བསྡུས་མི་འདྲ་ལ། བརྗོད་དོན་དང་བརྗོད་བྱའི་ཐད་ལའང་ལེ་ཐོ་རྩོམ་པ་པོའི་རྣམ་དཔྱོད་ཐ་དད་དབང་གིས་སྙན་ཟབ་ཅི་རིགས་མཆིས།
    སྤྱིར་གཞུང་ལེ་རྒྱས་པའི་ནང་རྩ་བའི་མཆོད་ཡུལ་རྣམས་གཅིག་མཚུངས་སུ་ངེས་པའང༌། ཐོག་མར་ལུགས་གཉིས་འཛིན་པའི་བྱེད་པོ་ྋརྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ལ་མཆོད་པའི་དོན་ཚིགས་བཅད་སུམ་བྷིད་ཅན་གཅིག་དང༌། དེ་རྗེས་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ། འཇམ་དཔལ་དབྱངས། ཚངས་སྲས་མ། དབང་ཕྱུག་ཡབ་ཡུམ། རིགས་ལྡན་རིམ་བྱོན། ཐོན་མིས་གཙོ་བྱས་ལོ་ཙཱ་བ་རཱ་འབྲོ་གཤོང་སོགས། རྩིས་རིག་བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་རིམ་བྱོན། རང་གི་རྩ་བའི་བླ་མ་དང་ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མའི་ཚོགས་ལ་བསྟོད་པའི་སྒོ་ནས་ཤིས་པ་བརྗོད་པ་སོགས་སོ།།
   དམ་བཅའ་ནི། རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བའོ། །རྩོམ་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི་རྩོམ་པའི་ལས་ལ་སྒྱིད་མི་ལུག་པ་དང༌། བརྩམ་བྱ་དེ་ངེས་པར་མཐར་ཕྱིན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པའི་བརྗོད་དོན་ཞིག་ཡིན།།

གསུམ་པ། བསྟན་པའི་རྩིས་ཀྱི་རྣམ་གཞག

བསྟན་རྩིས། ཞེས་པ་སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་བསྟན་པའི་གནས་ཚད། བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་རིམ་བྱོན་གྱི་འཁྲུངས་འདས་སོཌ་རྩ་ཆེའི་དུས་བརྩི་བའི་རྩིས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་བརྗོད། གཞུང་ལེའི་ནང་བསྟན་རྩིས་བཤད་པའི་སྐབས་ཕུག་ལུཌ་ཀྱི་བཞེད་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་ཐོག་སྟོང་ཆེན་འདས་ལོ་དང༌། སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ཁྱད་པར་ཅན། མདོ་ལུཌ་བསྟན་པའི་གནས་ཚད། བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་རིམ་བྱོན་གྱི་འཁྲུངས་འདས་དང་མཛད་དུས།(མཛད་པ་བཞེས་པའི་དུས་ཁྱད་པར་བ།)དུས་འཁོར་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་བཅས་ས་བཅད་རྣམ་པ་ལྔ་ཡི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཡོད།

གཅིག  སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ཀྱི་ལོ།

      ཀ༽ སྟོང་ཆེན་འདས་ལོ།  སྟོང་ཆེན་ལོ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་བཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཆགས་རྗེས་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟའ་རྣམས་རང་རང་གི་སྐར་ཁྱིམ་སྟེང་དུས་སྔ་ཕྱིའི་རིམ་པས་སྐྱེས་པ་དེ་ནས་བཟུང་བར་མ་ཆད་པར་འཁོར་བས།  གཟའ་ཀུན་གྱིས་རང་རང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལོངས་སྤྱད་དེ་མཐར་གཅིག་ཏུ་སྟོང་པར་ཞུགས་པའི་བར་ཇི་ཙམ་འགོར་བའི་ཡུན་གྱི་ལོ་ཚོགས་(སྟོང་ཆེན་དཀྱིལ་འཁོར་)ལ་བརྗོད་པ་ཡིན།
     སྐབས་སུ་ལོ་ཚོགས་འདི་འདས་མཚམས་སྟོན་པ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ཞེས་པའང༌། རྩིས་རིག་པས་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྟོང་ཆེན་གཅིག་གི་ལོ་ཚོགས་ལས་སྐབས་སུ་ལོའི་གྲངས་དེ་ཙམ་འདས་མཚམས་སྟོན་པ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པའི་དོན་ཡིན། དེ་ཡང༌། སྟོང་ཆེན་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྩིས་རིག་པའི་ཐ་སྙད་གཅིག་ཡིན་ཅིང༌། དེ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་པ་གཟའ་གང་ཡང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་སྟེང་ནས་སྐྱེ་བ་དང་རང་བགྲོད་འགོ་རྩོམ་ལ་ཉེ་བའི་མཚམས་རང་རང་གི་རྟགས་ལོངས་ཅི་ཡང་མ་སྤྱད་པ་སྟོང་པར་སྣང་བ་ལྟ་བུའི་དོན་ནམ། ཡང་ན་གཟའ་གང་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་ལས་བརྩམས་ཏེ་རང་གི་རྟགས་ལོངས་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་སྤྱད་ཟིན་ཏེ་སླར་སྐྱེས་སྐར་སྟེང་སླེབས་པ་བགྲོད་ཐོག་མར་རྩོམ་ལ་ཉེ་བའི་གནས་སྐབས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། ཆེན་པོ་ཞེས་སྐབས་སུ་གཟའ་གཅིག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གཟའ་ཀུན་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པས་སོ།།
   འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ཟླ་བ་གསར་དུ་བྱུང་བ་ནས་ཞེས་མཁའ་ལ་ཟླ་བ་འབྱུང་དུས་ནས་ངོས་བཟུང་བར་འདུག་ཀྱང་འདི་ནི་ངེས་པ་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྩིས་གཞུང་ལས་རགས་པ་གཟའ་རྣམས་རང་རང་གི་སྐྱེས་སྐར་གསུངས་པ་ཙམ་ལས་ཉི་ཟླ་སོ་སོ་དུས་དེ་ཙམ་ན་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གསལ་མེད་པའོ།། སྤྱིར་ནང་གི་རྩ་འདབ་སྔ་ཕྱི་སྐྱེས་པའི་རིམ་པས་ཕྱིའི་རྒྱུ་སྐར་ཉེར་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་སྐར་ཕྲན་དུང་ཕྱུར་བྱེ་བ་ས་ཡ་སྔོན་དུ་བྱུང་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ། དམར་པོ། ལྷག་པ། ཕུར་བུ། སྤེན་པ། སྒྲ་གཅན། རཱ་ཧུ། དུ་མཇུག་བཅས་པའི་གཟའ་རྣམས་ཕྱིས་སུ་བྱུང་བར་མི་འགལ་མོད། སྟོང་ཆེན་འདས་ལོ་ནི་གཟའ་རྣམས་སྐྱེས་རྗེས་དེས་སྐར་ཁྱིམ་གོ་ལར་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་ལོངས་ཤིག་ཡིན་པས་རང་རེའི་རྩིས་རིག་པའི་གཞུང་ལས་ཉི་ཟླ་གཟའ་སྐར་དུས་ནམ་བྱུང་གི་ལོ་གྲངས་ཞིབ་པ་གསུངས་མེད་ཀྱང་རགས་པ་སྟོང་ཆེན་འདས་ལོ་འདི་ཙམ་གྱི་སྔོན་དུ་བྱུང་བར་སྨྲས་ན་ལུང་རིགས་གཉིས་ཀས་འགལ་མེད་དུ་གྲུབ་ཐུབ་སྙམ།
    གཞུང་ལེའི་ནང་གཟའ་རྣམས་སྟོང་པར་གཞུག་བྱའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལོ་ཚོགས་ལས་ལོ་གྲངས་ ༨༢༧༧༦༡༣༢༧༦༦༩༤༥༡༧༦༩༥༢(དཀྲམ་བཅུ་གསུམ་ཁྲག་ཉེར་བདུན་དང་དུང་ཕྱུར་དགུ་བྱེ་བ་བཞི་ས་ཡ་ལྔ་དང༌། ཆིག་འབུམ་བདུན་ཁྲི་བདུན་དྲུག་སྟོང་དགུ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་)འདི་ཙམ་འདས་རྗེས་སྟོན་པ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པར་བསྟན་ཡོད།
ཁ༽ སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ཁྱད་པར་ཅན།
སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ནི་སྟོན་པ་དུས་ཇི་ཙམ་ལ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། དུས་ཇི་ཙམ་ལ་སྐུ་བལྟམས་པ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ། བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པ། བཀའ་བདེན་བཞི་གསུངས་པ། ཆོ་འཕྲུལ་མཛད་ཆེན་བཞེས་པ། དུས་འཁོར་གསུངས་པ། གཟུགས་སྐུ་བསྡུས་པ་བཅས་པའི་མཛད་དུས་སོ་སོ་ནས་ལེའུ་ཐོ་སྤེལ་ལོ་(འདིར་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ཆུ་ལུག་ཡེ་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་གྱི་འདས་ལོ་དཔེ་མཚོན་དུ་བཀོད་ཡོད།)བར་ལོ་གྲངས་ཇི་ཙམ་འདས་པ་བསྟན་ཡོད་རུང༌། ཞིབ་པ་འདིར་ཡིག་ཚོགས་ལ་འཇིགས་ཏེ་བཀོད་མེད་ཅིང༌། ལེའུ་ཐོར་གཟིགས་ནའང་མཁྱེན་མ་ཐུབ་པ་མེད། གཤམ་འཁོད་རེའུ་མིག་ཏུ་གཟིགས།
 

༄། །སྟོན་པའི་མཛད་དུས་ཁྱར་པར་གསལ་བའི་རེའུ་མིག་བཞུགས་སོ། །
མཛད་པ། མཛད་དུས།
       འབྱུང་ལོ། ཡེ་སྔོན། འདས་ལོ།       
ལྷུམས་སུ་ཞུགས། ས་ལུག  ༩༦༢ ༢༩༦༤
བལྟམས་པ། ལྕགས་སྤྲེལ། ༩༦༡ ༢༩༦༣
རབ་ཏུ་བྱུང་བ།༢༩ ས་བྱི། ༩༣༣ ༢༩༣༥
སངས་རྒྱས་པ། ༣༥  ཤིང་རྟ། ༩༢༧ ༢༩༢༩
བཀའ་དང་པོ་གསུང༌། ཤིང་རྟ། ༩༢༧ ༢༩༢༩
ཆོ་འཕྲུལ་མཛད་བཞེས།༥༦ ཤིང་ཡོས། ༩༠༦ ༢༩༠༨
དུས་འཁོར་གསུངས།༨༡ ལྕགས་འབྲུག ༨༨༡ ༢༨༨༣
གཟུགས་སྐུ་བསྡུས།༨༡ ལྕགས་འབྲུག   ༨༨༡ ༢༨༨༣

 

གཉིས། བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དངོས་བཤད་པ།

༄༅།  །བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ལ་མདོ་ལུགས་དང་སྔགས་ལུགས་ཀྱི་བརྩི་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་ཐོག་མར་མདོ་ལུགས་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་འཆད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཅེས་པ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་འཇིག་རྟེན་འདིར་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ཇི་ཙམ་གནས་པའི་ཡུན་ལ་བརྗོད། བསྟན་པའི་གནས་ཚད་འདི་བཞིན་གདུལ་བྱའི་སྣང་ངོར་ལྟོས་ཏེ་ཚད་འདི་ཙམ་གནས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་སྔགས་སོ་སོའི་སྡེ་ལས་བཞེད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་བསྟན་ཡོད་པ་ལས་འདིར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་འཇམ་དཔལ་གྲགས་པའི་དགོངས་འགྲེལ་ལྟར་མི་ལོ་ལྔ་སྟོང་དུ་གནས་པར་གསུངས་པ་གཙོ་བོར་སྨྲས་པའི་ཐོག་འདས་ལུས་ཀྱི་གྲངས་ཇི་ཙམ་ཡོད་རྩི་བ་ལ།
ཀ༽ རྩིས་འགོ།  སྟོན་པའི་གནས་ཚད་མི་ལོ་ལྔ་སྟོང་གསུངས་པ་དེ་སྟོན་པས་བདེན་བཞིའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནས་འགོ་འཛིན་པ་དང༌། སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་འགོ་འཛིན་པ་སོགས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ལུགས་ཕྱི་མ་ལྟར་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་འགོ་འཛིན་པ་འཐད་ལྡན་དུ་བཟུང་སྟེ་དེ་ནས་མི་ལོ་ལྔ་སྟོང་བར་གྱི་ཡུན་ནི་མདོ་ལུགས་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དུ་ངེས་དགོས་པ་རྩིས་འགོ་ནི་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀར་མཚུངས་སོ། །
ཁ༽ དབྱེ་བ། སྟོན་པའི་གནས་ཚད་མི་ལོ་ལྔ་སྟོང་དུ་གསུངས་པ་འདི་ཉིད་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་རེས་ལེའུ་རེར་བྱས་པའི་ལེའུ་གསུམ་དང་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་པོ་ལེའུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཁྱོན་ལེའུ་བཞིར་དབྱེ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང༌། དང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཁོང་ཆུད་ལེའུ། གཉིས་པ། སྒྲུབ་དུས་ཀྱི་ལེའུ། གསུམ་པ། ལུང་གི་ལེའུ། བཞི་པ། རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་ལེའུ་བཅས་སོ། །
༡༽ ཡེ་ཤེས་ཁོང་ཆུད་ལེའུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་རེ་རེས། དགྲ་བཅོམ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང༌། རྒྱུན་ཞུགས་བཅས་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལ་འབྲས་བུའི་ཆོས་གཙོ་བོར་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བཞེད་པས་ཡེ་ཤེས་ཁོང་ཆུད་ལེའུ་འམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །
༢༽ སྒྲུབ་དུས་ཀྱི་ལེའུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་རེ་རེར་ཡང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཏིང་འཛིན། ཚུལ་ཁྲིམས་བཅས་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཞིང་འདི་ཡུན་བསླབ་པ་དེ་གསུམ་གཙོར་སྟོན་པ་མང་དུ་བྱུང་བས་ན་སྒྲུབ་དུས་ལེའུ་ཞེས་བརྗོད་དོ།།
༣༽ ལུང་གི་ལེའུ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་རེ་རེར་ཡང༌། མངོན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ། འདུལ་བ་བཅས་ཀྱི་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཞིང་སོ་སོར་སྡེ་སྣོད་དེ་རྣམས་སྟོན་པ་མང་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ལུང་གི་ལེའུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །
༤༽ རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་ལེའུ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུའི་ཐ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་རབ་བྱུང་རྟགས་ཙམ་མ་གཏོགས་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལུང་གཉིས་གཟུགས་བརྙན་དུ་སྤྱོད་པས་ལྟ་སྤྱོད་རྣལ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་ལེའུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞིབ་པ་གཤམ་འཁོད་རེའུ་མིག་ལས་རྟོགས་སོ། །
    དེ་ལ་འདིར་སྟོན་པའི་གནས་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུའི་རྣམ་དབྱེ་དག་རེའུ་མིག་ལམ་ནས་བལྟ་བདེར་བཀོད་པ་(ཤོག་ངོས་ཕྱི་མར་གསལ)ལས་ངེས་པར་འཚལ།

གསུམ། བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཀྱི་འདས་ལུས་བརྩི་བ། 

   སྟོན་པའི་གནས་ཚད་དང་བརྩི་འགོ་འཛིན་ཚུལ་རྟོགས་རྗེས་ད་ནི་གནས་ཚད་དེ་ལས་ལེ་ཐོ་སྤེལ་དུས་བར་ཇི་ཙམ་འདས་པ་ཟིན་པ་དང༌། མ་འོངས་ཇི་ཙམ་ལྷག་ལུས་སུ་འགྱུར་བའི་གྲངས་བརྩི་བ་ཡིན། འདིར་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་ཐོ་སྤེལ་ལོ་བར་གྱི་འདས་ལོ་བཀོད་པ་ནི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ལས་ཇི་ཙམ་འདས་པའི་ཡུན་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དེ་བཞིན་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བརྩི་འགོ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ།།
    དཔེར་ན། རབ་གནས་ཆུ་ལུག་ལོའི་སྟོན་པ་མྱ་ངན་འདས་ལོ་ནི། སྟོན་པའི་མཛད་དུས་སྐབས་བཤད་ཟིན་པ་ལྟར་མི་ལོ་ ༢༨༨༣ ཡིན་ཅིང༌། འདི་ནི་སྟོན་པའི་འདས་ལོ་ཡིན་པས་དེས་གནས་ཚད་མི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ལས་འཕྲི་བས་ལྷག་མི་ལོ་ ༢༡༡༧ བྱུང་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ལུས་པའི་གྲངས་ཡིན་ནོ།།      
དེ་ཡང་ཞིབ་པ། དུས་དབྱེའི་སྐབས་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་རེས་དུས་རེ་དང་ཕྲག་གསུམ་རེ་ལེའུའི་བདག་ཉིད་དུ་རྩིས་པ་ལྟར། སྐབས་སུ་དགྲ་བཅོམ་དང་ཕྱིར་མི་འོང༌།  རྒྱུན་ཞུགས་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་ཆུད་ལེའུའི་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་དང༌། སྒྲུབ་དུས་ལེའུ་ལས། ཤེས་རབ། ཏིང་འཛིན་གཉིས་པོའི་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས། གསུམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ ༣༨༣ འདས་པ་བསྟན་ཏོ།།

༄། བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུའི་རྣམ་དབྱེ།
ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག དུས་དབྱེ། ལོ་གྲངས། ལེའུ།
༡ དགྲ་བཅོམ།  འབྲས་བུ་གསུམ། ༥༠༠ ཡེ་ཤེས་ཁོང་ཆུད་ལེའུ།
༢ ཕྱིར་མི་འོང༌། ༥༠༠
༣ རྒྱུན་ཞུགས། ༥༠༠
༤ ཤེས་རབ། བསླབ་པ་གཙོར་སྟོན། ༥༠༠ སྒྲུབ་དུས་ཀྱི་ལེའུ། 
༥ ཏིང་འཛིན། ༥༠༠
༦ ཚུལ་ཁྲིམས།  ༥༠༠
༧ མངོན་པ། སྡེ་སྣོད་སྟོན་པ། ༥༠༠ ལུང་གི་ལེའུ།
༨ མདོ་སྡེ། ༥༠༠
༩ འདུལ་བ།  ༥༠༠
༡༠ རབ་བྱུང་རྟགས་ཙམ་ལས་ལྟ་སྤྱོད་རྣམ་མ་མེད་པ། ༥༠༠ རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའི་ལེའུ།

 

           བཞི། བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུའི་མཛད་དུས་དང་འཁྲུངས་འདས་སོགས།

    བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུའི་མཛད་དུས་དང་འཁྲུངས་འདས་ཀྱི་བསྟན་རྩིས་འདི་བཞིན་སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་བརྒྱུད་ཚུལ་དང་བསྟན་པ་དེ་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཇི་ལྟར་བྱོན་ཚུལ། འཁྲུངས་འདས། ཁྱད་པར་དུས་འཁོར་བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུའི་(ཆོས་རྒྱལ་རིགས་ལྡན་རྣམས་ཁྲིར་བྱོན་ལོ)འཁྲུངས་འདས་དམིགས་སུ་བཟུང་སྟེ་བཀོད་ཡོད་པ་དེ་ཡང་གཞུང་ལེའི་ནང་བསྟན་པ་རྣམས་རེའུ་མིག་བལྟ་བདེ་ཟུར་དུ་བཀོད་ཡོད་པ་དེར་གཟིགས་པར་འཚལ།།

 

ལྔ་པ། རྒྱུད་ལུགས།(དུས་འཁོར་བསྟན་རྩིས་)བསྟན་པའི་གནས་ཚད་བཤད་པ།

             དེ་ཡང་སྔར་གླེང་ཟིན་པ་ལྟར་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ལ་མདོ་རྒྱུད་ལུགས་གཉིས་ལས་མདོ་ལུགས་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་གླེང་ཟིན་ཏེ་ད་ནི་སྐབས་སུ་རྒྱུད་ཀྱི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ།  བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཐུན་མིན་སྤྱི་བཤད་པ་དང༌། གནས་ཚད་དེ་དག་གི་དུས་བཞི་པོ་རེ་རེའི་ཚད་བཤད་པ། དེ་ཡི་སྟེང་ནས་འདས་ལུས་བརྩི་བའོ།།
  ཀ༽ བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཐུན་མིན་སྤྱི་བཤད་པ་ལ། དེ་ཡང་དུས་འཁོར་རྒྱུད་ལས་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་བསྟན་པའི་གནས་ཡུན་དང༌། འོག་མིན་པའི་ཞག་རེའི་ཚད་མཉམ་པར་གསུངས་ལ། འོག་མིན་པའི་དབུགས་རེ་དང་མིའི་ལོ་རེ་མཉམ་པས་ས་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་གནས་ཡུན་མི་ལཽ་ཉིས་ཁྲི་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་སྟེ། ལོ་གྲངས་དེ་ལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱེ་བའི་ཐོབ་ནོར་ལ་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་རེ་འབྱུང་བ་ནི། དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་སོ་སོར་བགོས་པའི་དུམ་བུ་རེ་རེའི་ཕྱི་དར་གྱི་གནས་ཚད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ལྷོ་གླིང་གསུམ་ལ་༥༤༠༠ རེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལྷོ་གླིང་དབུས་མ་འདིར་གཞིར་བྱས་ལ། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་སེངྒེ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་རྒྱུད་(ཡེ་སྔོན་༨༨༡)བསྟན་ནས་ཀླ་ཀློ་(ཡེ་ལོ་༦༢༤) མ་བཞུགས་བར་ལ་ལོ་ ༡༥༠༤ འདས་པ་དེ་སྟེང་ཀླ་ཀློའི་གནས་ཚད་ ༡༨༠༠ འམ་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་(རབ་བྱུང་ཉེར་བཞིའི་ཆུ་ལུག་ཡེ་ལོ་ ༢༤༢༤)ཆོས་བསྟན་པའི་བར་གྱི་གནས་ཚད་ ༡༨༠༠ དེ་བསྣན་པས། ༣༣༠༤ ནི་ལྷོ་གླིང་གི་སྔ་དར་ཚད་ཡིན་ལ་ཕྱི་དར་རིགས་ལྡན་དྲག་པོས་ཀླ་ཀློ་བཅོམ་སྟེ་གསོས་པའི་ཚད་ཡིན་པས་དེ་ཡུན་མིང་ལོ་ ༡༨༠༠ བསྣན་པས་ ༥༡༠༤ ནི་དུམ་བུ་འདི་ཁོ་ནའི་དུས་འཁོར་གྱི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དུ་གསུངས་སོ། །ལྷག་མའི་དུམ་བུ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་ནི་སྔ་དར་ཕྱི་དར་གཉིས་ཀའང་སྟོང་དང་བརྒྱད་བརྒྱར་མཚུངས་སོ།།
    དེ་ཡང་དུས་འཁོར་བསྡུས་རྒྱུད་ཕྱི་ལེ་ཕྲེང་འཛིན་ཉེར་དྲུག་པར། ལོ་འདི་ནས་ནི་དྲུག་བརྒྱའི་ལོ་ཡིས་གསལ་བར་མི་བདག་གྲགས་པ་ཤམ་བྷ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་བྱུང༌། །དེ་ནས་ཀླུ་ཡི་ལོ་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་མ་ཁའི་ཡུལ་དུ་ཀླ་ཀློའི་ཆོས་དག་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་པའང་འགྲེལ་ཆེན་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དུས་ནས་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་ན་འཇམ་དཔལ་གྱི་དུས་སོ། །དེ་ནས་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ན་ཀླ་ཀློའི་དུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་འདིར་རགས་པ་སྟོན་པས་བསྡུས་འཁོར་ཆོས་(དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་)བསྟན་ཅིང་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བཟང་གིས་བསྡུས་པའི་འཕྲིན་ལས་རྫོགས་པ་ནས་ལོ་དྲུག་བརྒྱ་འདས་པ་ན་རིགས་ལྡན་འཇམ་གྲགས་པ་ཤམ་བྷ་ལའི་ཁྲིར་བྱོན་པ་དང༌། དེའི་ཁྲི་ལོ་རྫོགས་ནས་ལོ་བརྒྱད་རྒྱ་འདས་མཚམས་རིགས་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་སྐབས་ཀླ་ཀློའི་ཆོས་འཇུག་པར་གསུངས་ལ། ཀླ་ཀློ་འདིའི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ནི་ཕྲེང་འཛིན་བརྒྱ་དང་རེ་དྲུག་པར། དེ་ལྟར་དུམ་བུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དུས་བཞིའི་དུས་སུ་ཀླ་ཀློའི་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ། །ལོ་ནི་བརྒྱད་དང་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གནས་ཏེ་དེ་ནས་ཀླ་ཀློའི་ཆོས་ནི་ཉམས་པའོ། །ཞེས་ཀླ་ཀློའི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱར་གསུངས། དེ་ཡང་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་ཀླ་ཀློ་བཅོམས་པའི་བར་ཡིན་ཏེ་འདིར་ཕུག་པའི་ལུགས་ལྟར་རབ་བྱུང་ཉེར་བཞིའི་ཆུ་ལུག་(ཡེ་ལོ༢༤༢༤)བར་དུ་ངེས་པས། རང་ལུགས་བསྟན་པའི་སྔ་དར་ཀྱང་སྟོན་པ་འདས་ནས་རིམ་པར་ཟླ་བཟང་གི་ལོ་གསུམ་དང༌། དེ་རྗེས་ཆོས་རྒྱལ་དྲུག་གི་ལོ་བརྒྱ་རེ་རྩིས་པས་དྲུག་བརྒྱ། རིགས་ལྡན་འཇམ་གྲགས་ཀྱི་ཁྲི་ལོ་བརྒྱ། དེ་རྗེས་རིགས་ལྡན་བརྒྱད་ཀྱི་བརྒྱད་བརྒྱ་དང་བཅས་རིམ་པར་བསྣན་པས་ཁྱོན་ལོ་ ༣༣༠༤ འདིར་བརྩི་ལ། ཕྱི་དར་ནི་རིགས་ལྡན་དྲག་པོས་ཀླ་ཀློ་བཅོམ་རྗེས་སུ་ས་དུམ་བུ་བཅུ་གཉིས་མཚུངས་པར་ལོ་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱ་རེར་བཞེད་དེ།  དེ་ཉིད་ལས། དེ་ནས་ལོ་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལག་པ་བརྒྱ་དང་བྲལ་བ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག །རྫོགས་ལྡན་གསུམ་ལྡན་གཉིས་ལྡན་རྩོད་པའི་དུས་ནི་ནུས་པའི་ཚད་ཀྱིས་ས་གཞི་དག་ལ་ངེས་པར་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་པས་སྔ་ཕྱི་བསྡོམས་པའི་ལོ་ནི་ས་དུམ་བུ་འདིའི་རྒྱུད་ལུགས་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཞིབ་པ་དཔལ་ལྡན་དུས་འཁོར་ལས་གསུངས་པའི་ཤམ་བྷ་ལའི་ཁྲི་རབས་ཆོས་རྒྱལ་རིགས་ལྡན་རིམ་བྱོན་གྱི་མཛད་དུས་གཤམ་དུ་བཀོད་པ་ལ་གཟིགས་པར་མཛོད། །

༄༅། །དཔལ་དུས་འཁོར་ལས་གསུངས་པའི་ཤམ་བྷ་ལའི་ཁྲི་རབས་ཆོས་རྒྱལ་རིམ་བྱོན།
སྤྲུལ་གཞི། ཆོས་རྒྱལ་རིཌ་ལྡན། དུས། མཛད་པ།
ཡེ་སྔོན། འབྱུང་ལོ།
ཕྱག་རྡོར། ༡༽ ཟླ་བཟང༌། ༨༨༠ ལྕགས་སྦྲུལ། རྩ་རྒྱུད་བསྡུས།
ས་སྙིང༌། ༢༽ ལྷ་དབང༌། ༨༧༧ ཤིང་སྤྲེལ། ཁྲིར་ཕེབས།
གཤིན་མཐར། ༣༽ གཟི་བརྗིད་ཅན། ༧༧༧ ཤིང་བྱི། ཁྲིར་ཕེབས།
སྒྲིབ་སེལ། ༤༽ ཟླ་བས་བྱིན། ༦༧༧ ཤིང་འབྲུག ཁྲིར་ཕེབས།
རྨུག་བྱེད། ༥༽ ལྷའི་དབང་ཕྱུག ༥༧༧ ཤིང་སྤྲེལ། ཁྲིར་ཕེབས།
རྟ་མགྲིན           ༦༽ སྣ་ཚོགས་གཟུགས ༤༧༧  ཤིང་བྱི། ཁྲིར་ཕེབས།
ནམ་སྙིང༌།     ༧༽ ལྷའི་དབང་ལྡན། ༣༧ ཤིང་འབྲུག      ཁྲིར་ཕེབས།
འཇམ་དཔལ།        ༨༽ འཇམ་གྲགས།
༢༧༧ ཤིང་སྤྲེལ།    ཁྲིར་ཕེབས།
སྤྱན་གཟིགས།       ༩༽ པདྨ་དཀར་པོ།
༡༧༧ ཤིང་བྱི།        ཁྲིར་ཕེབས
གཤིན་མཐར།    ༡༠༽ ཤིན་ཏུ་བཟང༌།   
ཤིང་འབྲུག ཁྲིར་ཕེབས།
ས་སྙིང༌།          ༡༡༽ རྣམ་རྒྱལ། ༢༤ ཤིང་སྤྲེལ།      ཁྲིར་ཕེབས།
རྨུག་བྱེད། ༡༢༽ བཤེས་གཉེན་བཟང༌། ༡༢༤ ཤིང་བྱི། ཁྲིར་ཕེབས།
སྒྲིབ་སེལ། ༡༣༽ རིན་ཆེན་ཕྱག ༢༢༤ ཤིང་འབྲུག ཁྲིར་ཕེབས།
ཁེངས་བྱེད། ༡༤༽ ཁྱབ་འཇུག་སྦས། ༣༢༤ ཤིང་སྤྲེལ ཁྲིར་ཕེབས།
ནམ་སྙིང༌། ༡༥༽ ཉི་མ་གྲགས། ༤༢༤ ཤིང་བྱི། ཁྲིར་ཕེབས།
བགེག་དགྲ ༡༦༽ ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ། ༥༢༤ ཤིང་འབྲུག ཁྲིར་ཕེབས།
ཕྱག་རྡོར། ༡༧༽ རྒྱ་མཚོ་རྣམ་རྒྱལ། ༦༢༤ ཤིང་སྤྲེལ། ཁྲིར་ཕེབས།
གཤིན་མཐར། ༡༨༽ རྒྱལ་དཀའ། ༨༠༦ མེ་ཁྱི། ཁྲིར་ཕེབས།
ནམ་སྙིང༌། ༡༩༽ ཉི་མ། ༡༠༢༧ མེ་ཡོས། ཁྲིར་ཕེབས།
རྨུག་བྱེད། ༢༠༽ སྣ་ཚོགས་གཟུགས། ༡༡༢༧ ཤིང་འབྲུག ཁྲིར་ཕེབས།
སྒྲིབ་སེལ། ༢༡༽ ཟླ་འོད། ༡༢༢༧ མེ་ཕག ཁྲིར་ཕེབས།
ཁེངས་བྱེད། ༢༢༽ མཐའ་ཡས ༡༣༢༧ མེ་ཡོས ཁྲིར་ཕེབས།
ནམ་སྙིང༌། ༢༣༽ ས་སྐྱོང༌། ༡༤༢༧ མེ་ལུག ཁྲིར་ཕེབས།
བགེག་དགྲ། ༢༤༽ དཔལ་སྐྱོང༌། ༡༥༢ མེ་ཕག ཁྲིར་ཕེབས།
ཕྱག་རྡོར། ༢༥༽ སེངྒེ༌། ༡༦༢༧ མེ་ཡོས། ཁྲིར་ཕེབས།
གཤིན་མཐར      ༢༦༽ རྣམ་གནོན། ༡༧༢༧ མེ་ལུག ཁྲིར་ཕེབས།
ས་སྙིང༌།       ༢༧༽ སྟོབས་པོ་ཆེ། ༡༨༡༦ མེ་བྱི ཁྲིར་ཕེབས།
རྨུགས་བྱེད། ༢༨༽ མ་འགག་པ། ༡༩༢༧ མེ་ཡོས། ཁྲིར་ཕེབས། 

 

དུས་འཁོར་ལུགས་མ་འོངས་རིགས་ལྡན་རིམ་བྱོན་གྱི་བསྟན་རྩིས།
    དུས།     མཛད་པ།
སྤྲུལ་གཞི རིགས་ལྡན། ཡེ་སྔོན། རབ་བྱུང། འབྱུང་ལོ།
སྒྲིབ་སེལ། ༢༩༽ མི་ཡི་སེངྒེ༌། ༢༠༢༧ ༡༧ མེ་ལུག ཁྲིར་ཕེབས།
མཁའ་སྙིང༌། ༣༠༽ དབང་ཕྱུག ༢༡༢༧ ༡༩ མེ་ཡོས། ཁྲིར་ཕེབས།
ཕྱག་རྡོར། ༣༡༽ མཐའ་ཡས། ༢༢༢༧ ༢༡ མེ་ཡོས། ཁྲིར་ཕེབས།
འཇམ་དཔལ། ༣༢༽འཁོར་ལོ་ཅན ༢༣༢༧ ༢༢ མེ་ལུག ཁྲིར་ཕེབས
འཇམ་དཔལ ༣༢༽འཁོར་ལོ་ཅན། ༢༤༢༤ ༢༤ ཆུ་ལུག ཀླ་ཀློ་བཅོམ།

   ཁ༽ བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དེ་དག་གི་དུས་བཞི་པོ་རེ་རེའི་ཚད་དང་འདས་ལུས་ཀྱི་བརྩི་ཚུལ་བཤད་པ་ལ།       འདི་ལ་དུས་བཞི་ཞེས་པ་སྔ་དར་ཕྱི་དར་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལས་རེ་རེ་ལའང༌། རྫོགས་ལྡན། སུམ་ལྡན། གཉིས་ལྡན། རྩོད་ལྡན་བཞིར་འགྱུར་བ་ཡིན། གླིང་འདིའི་སྔ་དར་ནི་སྟོན་པས་རྩ་རྒྱུད་གསུངས་པ་ནས་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་ཀླ་ཀློའི་དཔུང་བཅོམས་པའི་བར་གྱི་ཡུན་ལ་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་མི་ལོ་ ༣༣༠༤ ཚད་དུ་འགྱུར་ལ། ཕྱི་དར་ནི་རིགས་ལྡན་དྲག་པོས་ཀླ་ཀློའི་དཔུང་བཅོམ་རྗེས་གླིང་བཞིར་གསོས་པའི་ཚད་ལས་བརྩི་དགོས་པས་སྐབས་སུ་ལྷོ་གླིང་དབུས་མ་འདིར་མི་ལོ་ ༡༨༠༠ ཚད་དུ་གྱུར་བ་ཡིན། དེ་ལ་དུས་བཞི་རེའི་གནས་ཚད་མཉམ་པར་གསུངས་པས་སྔ་དར་གྱི་གནས་ཚད་ ༣༣༠༤ དེ་ཉིད་བཞིས་ཕྱེ་བས་ ༨༢༦ ནི་སྔ་དར་གྱི་རྫོགས་ལྡན་དང༌། སུམ་ལྡན། གཉིས་ལྡན། རྩོད་ལྡན་རེའི་ཚད་དུ་འགྱུར་ལ། ཕྱི་དར་གྱི་གནས་ཚད་ ༡༨༠༠ དེ་ཉིད་གོང་བཞིན་ཕྱེ་བས་མི་ལོ་ ༤༥༠ ནི་ཕྱི་དར་གྱི་རྫོགས་ལྡན། སུམ་ལྡན། གཉིས་ལྡན། རྩོད་ལྡན་རེའི་ཚད་དུ་རྟོགས། གླིང་འདིའི་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀའི་ཚད་ནི་མི་ལོ་ ༥༡༠༤ ཡིན།

༄༅། །དུས་འཁོར་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་ཀྱི་འདས་ལུས། (རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ཆུ་ལུག) 
ལྷོ་གླིང་དབུས་མའི་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་མི་ལོ་༥༡༠༤ གཞིར་བྱས། བསྟན་པ། དུས་བཞི། ཡུན་ཚད། འདས་པ། ལུས།
སྔ་དར། རྫོགས་ལྡན། ༨༢༦ ༨༢༦  
སུམ་ལྡན། ༨༢༦    
གཉིས་ལྡན ༨༢༦    
རྩོད་ལྡན། ༨༢༦ ༤༠༡ ༤༢༥
ཕྱི་དར། རྫོགས་ལྡན། ༤༥༠    
སུམ་ལྡན། ༤༥༠    
གཉིས་ལྡན། ༤༥༠    
རྩོད་ལྡན། ༤༥༠    

    གཞན་ཡང༌། དུས་བཞི་པོའི་ཚད་དང་དེ་སྟེང་ནས་འདས་ལུས་ཀྱི་གྲངས་བརྩི་བ་ལ། གླིང་འདིའི་སྔ་དར་ནི་སྟོན་པས་རྩ་རྒྱུད་(ཡེ་ལོ་ ༨༨༡)གསུངས་པ་ནས་འཛིན་པས་དེ་ནས་ལོ་ཐོ་སྤེལ་ལོ་(ཡེ་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་མི་ལོ་ ༢༨༨༣ སོང་བ་ནི་འདས་པའི་གྲངས་ཡིན་ཅིང༌། འདི་ཉིད་སྔ་དར་གྱི་གནས་ཚད་ ༣༣༠༤ ནས་འཕྲི་བས་མི་ལོ་ ༤༢༡ ནི་མ་འོངས་ལུས་པའི་སྔ་དར་གྱི་ཚད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞིབ་པ་འདས་ལོ་ ༢༨༨༣ དེ་ཉིད་དུས་སྔ་དར་གྱི་དུས་བཞིའི་ཚད་ ༨༢༦ ཀྱི་དབྱེ་བས། རྫོགས་ལྡན། སུམ་ལྡན། གཉིས་ལྡན་གསུམ་གྱི་ཡུན་མི་ལོ་ ༢༤༧༨ འདས་པ་དང་ད་དུང་རྩོད་ལྡན་སྟེང་ནས་ ༤༠༥ འདས་མ་འོངས་ ༤༢༡ འདས་ཚེ་གླིང་དེའི་སྔ་དར་གྱི་གནས་ཚད་རྫོགས་པས་དྲག་པོ་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱིས་ཀླ་ཀློའི་ཚོགས་བཅོམ་དེ་ཕྱི་དར་དར་རོ།། །།

མདུན་ཤོག